ایلام در فاصله ۷۱۰ کیلومتری تهران واقع شده است. شهر ایلام در میان حصاری از کوهها و ارتفاعات جنگلی استقرار یافته و آب و هوای معتدل کوهستانی دارد. بهار آن نیز جلوهای زیبا و دلپذیر دارد.
حسین قلی خان که ظاهرا قدرتمندترین والی پشتکوه بود، در محل فعلی شهر ایلام، خانههای اعیانی، اردوگاه و عمارت را بنا کرد که عملا به مرکز تابستانی والیان پشتکوه تبدیل گردید. سالها این محل بهنام حسین آباد والی معروف بود تا در زمان پهلوی اول در خرداد ماه ۱۳۲۵ شمسی و با توجه به سابقه تاریخی و تصویب فرهنگستان ایران «ایلام« نامیده شد.
آسیابهای آبی قدیمی
در محدوده استان ایلام، بقایای ده ها آسیاب قدیمی مشهود است که تعدادی از آنها در حالحاضر نیز مورد بهره برداری قرار می گیرند. اهم این آسیابهای قدیمی و تاریخی عبارتند از: آسیابهای قبا، کاظم بگه تنوره خان، کلای، چگاوزنه، یوسف، قبادبگ، باوی گمار، گریان، خندان و آسیاب نادریژ در مناطق ایلام و بانقلان، آسیابهای موسی، حلاج آباد، چمآب در منطقه چم آب و آسیابهای دیزله، چمسارد، رحمان، چمبور، ملکشاهی، میراختیار، بولی ها، کوله، سرنی، میمه، گلان، شیخ مکان و سراب کلان در مناطق چوار و صالحآباد، دره شهر، شیروان و چرداول.
سنگ نوشته آشوری (گلگل)
یکی از آثار تاریخی ایلام گل گل می باشد.سنگ نوشته گلگل ملکشاهی در کنار روستای گلگل در فاصله ۲۵ کیلومتری شهر ایلام بر دیواره کوهی حک شده است. این سنگنبشته به دوران آشور بانیپال مربوط است و حدود ۳ هزار سال قدمت تاریخی دارد. بر روی سنگ نوشته، نقش پیکره یک سرباز آشوری با کلاه خود، ماه وستاره در بالای سر آن در حالیکه پیکانی در دست دارد، مشاهده می شود. در قسمت تحتانی این سنگ نوشتهچند جمله با خطوط میخی حک گردیده است.
مکان های تاریخی ایلام -سنگ نوشته گل گل از آثار تاریخی ایلام
سم دُل دُل
در تنگ گراب (نزدیکی شهر ایلام) تلی از قلوه سنگها به حالت نعل اسبی به صورت چینهایخشک روی هم انباشتهاند و در کف محوطه داخلی آن تختهای از سنگ روی زمینی قرار گرفته که قسمت بالای آن کاملا نمایان است. آثار سم اسبی بر روی سنگ نقش بسته و بومیان محل معتقدند که این اثر، نظرگاه سنگی و جای سم اسب یکی از امامان شیعه است که از محل عبور کرده است.
گورستان چنار
یکی از مکان های تاریخی ایلام گورستان چنار نام دارد.این گورستان باستانی در ناحیه چنارباش ایلام واقع شده و به هزار سال قبل از میلاد تعلقدارد. در این ناحیه، تعدادی گور کشف گردیده که بنا به رسم آن زمان، مردگان آن درون خمرههای کوچک و بزرگدفن شده بودهاند و لوازم و اشیا مرده نیز در کنار او در داخل خمره قرار داشتهاست.
تپه ورکبود
تپه ورکبود در نزدیک رود کشکان و در حدود ۲۰ کیلومتری شمال غربی ایلام قرار دارد. باستان شناسان در گودال قائمی که در این تپه حفر کردهاند، به تعداد زیادی گور دست یافتهاند که تعدادی از آنهابا قلوه سنگهای نامنظم پوشیده شده بود و قلوه سنگهای بزرگی هم در جوانب گورها، برای استواری سقفگورها، چیده شده بود. اشیاء فلزی به دست آمده از این تپه، از جنس مفرغ و آهن می باشند.تپه ورکبود جز مکان های تاریخی ایلام به شمار می رود.
تالاب سیاب دریوش
این تالاب در جنوب غربی بخش ملکشاهی واقع شده است. مساحت آن در حدود چهار (4) هکتار وارتفاع آن 2740 متر از سطح دریا های آزاد می باشد. حداقل درجه حرارت در این تالاب 14 درجه سانتی گراد و متوسط بارندگی سالیانه آن بیش از 600 میلیمتر است. تالاب فوق الذکر دارای آب دایمی و شکل آن دایره ای می باشد. به دلیل قرار گیری در ناحیه کوهستانی جزو منطقه سردسیری و ییلاقی استان محسوب می شود.