خانه ای در دل تاریخ

خانه مشروطه تبریز، خانه ای در دل تاریخ

خانه مشروطه همان جایی است که تصمیم ‌گیری ‌های سرنوشت ساز سران مشروطه در آنجا انجام شد. همان جایی که بزرگان ترک اغوز پس از به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی توسط محمدعلی شاه دور هم جمع شدند و به همفکری پرداختند.

همان جایی که افراد مهمی مانند ستارخان، باقرخان، ثقةالاسلام تبریزی و حاجی میرزا آقا فرشی در آن به فعالیت های سیاسی می پرداختند.

خانه مشروطه ملک شخصی حاج مهدی کوزه کنانی بوده که در سال 1354 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

این خانه در یکی از محله های قدیمی تبریز در غرب بازار تبریز قرار گرفته و در سال 1247 ساخته شده است.

خانه مشروطه که با سبک معماری دوران قاجار، به دست حاج ولی معمار بنا شده و دارای دو طبقه با بخش های اندرونی و بیرونی است.

خانه مشروطه تبریز، خانه ای در دل تاریخ

جالبترین و زیباترین قسمت بنا نیز سرسرا و اتاق مشرف به حیاط آن در طبقه دوم است که در آن، در و پنجره‌ های مشبک با شیشه الوان به کار رفته است. اتاق های جانبی (گوشوار) دارای سقفی چوبی با تزئینات برجسته‌ هشت ضلعی است و درهای چوبی با طرح های برجسته اسلیمی و گل و برگ زینت داده شده است.

-

این بنای 1300 متری دارای پنجره ‌های ارسی، درهای منبت‌ کاری ‌شده، غلام ‌گردش، کلاه ‌فرهنگی و نورگیر است و تندیس ‌هایی از حسین خان باغبان، حاج علی دواچی، ثقة الاسلام تبریزی، حاج علی ختایی، هوارد باسکرویل، کربلایی علی موسیو، شیخ علی اصغر لیلاوایی، آخوند خراسانی، علی اکبر دهخدا و زینب پاشا و ... در آن به نمایش گذاشته شده است.

علاوه بر این، در این موزه اسناد تاریخی مربوط به انقلاب مشروطه و وسایلی چون سلاح کمری ستارخان، فرش مشروطه، وسایل شخصی سران مشروطه و ... نیز نگهداری می شود.

به طور کلی، این بنای دیدنی در تبریز از معروف ترین و پرافتخارترین خانه های شهر تبریز است که در سفر به این شهر زیبا باید از آن دیدن کنید

آثار تاریخی دوران زندیه در شهر شیراز آشنا هستید؟


زندیان یا زندیه یا دودمان زند نام سلسله‌ای ایرانی و از طایف هلک از لرهای شمالی بودند. که میان فروپاشی افشاریان تا برآمدن قاجاربه در ازای چهل و شش سال درایران حکومت می‌کردند. این سلسله به سردمداری کریم خان زند از طایفه زنداز سال ۱۱۶۳ هجری قمری درایران به قدرت رسید. کریم‌خان، ایلخانطایفه زند بود. پدرش «ایناق خان» نیز ایلخان بود. کریم خان در آغاز یکی از سرلشکران سپاه نادرشاه افشار بود که پس از مرگ نادر با همراهانش بازگشت. او فردی مدبر بود. او را در برخورد با مردمان نیکوترین فرمانروا پس ازحمله اعراب به ایران دانسته‌ اند. کریم خان خود را وکیل الرعایا نامید و از لقبشاه پرهیز کرد. او بطور موقتی ملایر را پایتخت و مقر فرماندهی خود نمود توانست بر کل ایران مسلط شود و سپس شیراز را پایتخت خود گردانید و در آبادانی آن کوشش نمود. ارگ، بازار، حمام و مسجد وکیل شیراز ازکریمخان زند وکیل الرعایا به یادگار مانده‌ است. 

1- باغ تکیه هفت تنان

یکی از قدیمی ترین اماکن تاریخی شیراز است که در دوران کریم خان زند مورد بازسازی و بهسازی قرار گفت. این باغ در بنکوه چهل مقامو در شمالآرامگاه حافظقرار گرفته‌است. بیشتر جهانگردانی که در چند سدهاخیر به شیراز سفر کرده‌اند باغ تکیه هفت تنان و عمارت زیبای آن را وصف کرده‌اند. مردم شیراز نیز به این مکان دلبستگی خاص دارند و سابقاً گاه در طلب باران و استجابت دعا روی بدین مکان می‌آوردند.

2- بازار وکیل

مربوط بهدوره زنداست و درشیراز، بعد از میدان شهرداری، نزدیکارگ کریمخانجای گرفته و این اثر در تاریخ ۱۷ تیر ۱۳۵۱ با شماره ثبت ۹۲۴ به‌عنوان یکی ازآثار ملی ایرانبه ثبت رسیده است. این بازار از بهترین آثار بر جای مانده از کریم خان زند است که هنوز مورد بهره‌برداری قرار دارد. گمان می‌رود شاه زند پس از دیدنبازار قدیمیلاراز آثار دورانشاه عباس کبیرطرح آن را در شیراز ریخته‌است.تمام کارهای بازرگانی، خرید و فروش کالاهای داخلی و خارجی و مبادلات پایاپای، صدور یا دریافت حوالجات وصرافی‌هاهمگی در حجره‌های این بازار انجام می‌گرفته و در واقع بازار وکیل مانند قلب اقتصادی شیراز بوده است.

3- مسجد وکیل

مسجد وکیلو یامسجد سلطانی، مسجدی تاریخی مربوط به دورهزندیان‌درشیرازاست که به دستورکریم‌خان زندساخته شد. این مسجد در غرببازار وکیلو در انتهاى راسته شمشیرگرها واقع شده‌است طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دوشبستانجنوبی و شرقی است.

شبستان جنوبی باستون‌هایسنگی یکپارچه و مارپیچ از شاخصه‌های معماری ایرانی واز مناطق دیدنی این مسجداست که دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه می‌باشد.

مساحت این شبستان در حدود ۵ هزار متر مربع است و منبر چهارده پله‌ای یکپارچه از سنگ مرمر از زیبایی های قسمت شبستان می‌باشد. گویند به فرمان کریم خان این سنگ ازمراغه به شیراز آورده شد.

آثار تاریخی دوران زندیه در شهر شیراز آشنا هستید؟


زندیان یا زندیه یا دودمان زند نام سلسله‌ای ایرانی و از طایف هلک از لرهای شمالی بودند. که میان فروپاشی افشاریان تا برآمدن قاجاربه در ازای چهل و شش سال درایران حکومت می‌کردند. این سلسله به سردمداری کریم خان زند از طایفه زنداز سال ۱۱۶۳ هجری قمری درایران به قدرت رسید. کریم‌خان، ایلخانطایفه زند بود. پدرش «ایناق خان» نیز ایلخان بود. کریم خان در آغاز یکی از سرلشکران سپاه نادرشاه افشار بود که پس از مرگ نادر با همراهانش بازگشت. او فردی مدبر بود. او را در برخورد با مردمان نیکوترین فرمانروا پس ازحمله اعراب به ایران دانسته‌ اند. کریم خان خود را وکیل الرعایا نامید و از لقبشاه پرهیز کرد. او بطور موقتی ملایر را پایتخت و مقر فرماندهی خود نمود توانست بر کل ایران مسلط شود و سپس شیراز را پایتخت خود گردانید و در آبادانی آن کوشش نمود. ارگ، بازار، حمام و مسجد وکیل شیراز ازکریمخان زند وکیل الرعایا به یادگار مانده‌ است. 

1- باغ تکیه هفت تنان

یکی از قدیمی ترین اماکن تاریخی شیراز است که در دوران کریم خان زند مورد بازسازی و بهسازی قرار گفت. این باغ در بنکوه چهل مقامو در شمالآرامگاه حافظقرار گرفته‌است. بیشتر جهانگردانی که در چند سدهاخیر به شیراز سفر کرده‌اند باغ تکیه هفت تنان و عمارت زیبای آن را وصف کرده‌اند. مردم شیراز نیز به این مکان دلبستگی خاص دارند و سابقاً گاه در طلب باران و استجابت دعا روی بدین مکان می‌آوردند.

2- بازار وکیل

مربوط بهدوره زنداست و درشیراز، بعد از میدان شهرداری، نزدیکارگ کریمخانجای گرفته و این اثر در تاریخ ۱۷ تیر ۱۳۵۱ با شماره ثبت ۹۲۴ به‌عنوان یکی ازآثار ملی ایرانبه ثبت رسیده است. این بازار از بهترین آثار بر جای مانده از کریم خان زند است که هنوز مورد بهره‌برداری قرار دارد. گمان می‌رود شاه زند پس از دیدنبازار قدیمیلاراز آثار دورانشاه عباس کبیرطرح آن را در شیراز ریخته‌است.تمام کارهای بازرگانی، خرید و فروش کالاهای داخلی و خارجی و مبادلات پایاپای، صدور یا دریافت حوالجات وصرافی‌هاهمگی در حجره‌های این بازار انجام می‌گرفته و در واقع بازار وکیل مانند قلب اقتصادی شیراز بوده است.

3- مسجد وکیل

مسجد وکیلو یامسجد سلطانی، مسجدی تاریخی مربوط به دورهزندیان‌درشیرازاست که به دستورکریم‌خان زندساخته شد. این مسجد در غرببازار وکیلو در انتهاى راسته شمشیرگرها واقع شده‌است طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دوشبستانجنوبی و شرقی است.

شبستان جنوبی باستون‌هایسنگی یکپارچه و مارپیچ از شاخصه‌های معماری ایرانی واز مناطق دیدنی این مسجداست که دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه می‌باشد.

مساحت این شبستان در حدود ۵ هزار متر مربع است و منبر چهارده پله‌ای یکپارچه از سنگ مرمر از زیبایی های قسمت شبستان می‌باشد. گویند به فرمان کریم خان این سنگ ازمراغه به شیراز آورده شد.

حمام کرناسیون (موزه مردم شناسی)

بازدید از موزه

این بنای زیبا در محله قدیمی کرناسیون و با دستان توانای استاد معزی معمار بنا شده و قدمت آن به اواخر دوران زندیه و اوایل قاجار می‏‏رسد. حمام از دو بخش مردانه و زنانه تشکیل شده است که در حال حاضر قسمت مردانه تبدیل به موزه مردم شناسی شده است و بخش زنانه نیز اخیراً جایگاه قسمتی از صنایع دستی دزفول می‏باشد (تصویر 3).

قبل از ورود، در سمت چپ، به حلقه چاهی بر می‏خوریم که در زیر سایبانی جای گرفته و در گذشته تأمین کننده آب مورد نیاز حمام بوده است. این چاه آب ورودی را از حفره ‏هایی قنات مانند که متصل به رودخانه بودند تأمین می‏کرده است، آب به گردش درآمده توسط چرخ چاهی نیز از کانال‏های سفالی تعبیه شده به مخازن آب هدایت می‏شد. در کنار آن لنگه در چوبی قدیمی و فرسوده‏ ای مانند پیکری خسته به دیوار اتکا کرده است؛ گویی در قدیمی حمام بوده است که اکنون با ملالت نظاره ‏گر در جدید و ستبر قهوه ‏ای است که با غرور برتری اش را به سوی او روانه می‏کند! (تصویر 2).

3.jpg

تصویر 2: در چوبی قدیمی و حلقه چاه

در بدو ورود با در بزرگ چوبی حمام و کتیبه سردر با تزیینات ساده آجری مواجه می‏شویم که درخت سرسبزی بر آن سایه افکنده و زیبایی آن را دوچندان نموده است (تصویر 3). در قدم اول با راهروی کوچکی مواجه ‏ایم که در کناره آن یک دار قالی قدیمی و چندین کوزه سفالی قدیمی به چشم می‏خورد و با یک چرخش 90 درجه به فضای اصلی حمام می‏رسیم. عناصر معماری ایرانی اینجا نیز نمود خود را کامل کرده ‏اند تا با نگاه اول با فضای درون حمام مواجه نشویم: محرمیت! با اولین گام در این راهرو برجستگی سنگفرش‏ های ورودی توجه را به خود جلب می‏کند. این سنگفرش ‏ها در جای جای محلات قدیمی نیز به چشم می‏خورد که بنا به گفته ‏ای شاید نقشی مشابه با ماساژور پا را ایفا می‏کردند! (تصویر 4).

4.jpg


آنچه از آثار تاریخی مصر باستان باقی مانده

نیایشگاه تدفین در هاتشپسوت در زیر صخره های دیر ال باهاری (Deir el Bahari) در غرب بندر نیل قرار گرفته و محل دفن پادشاهی است که از حدود ۱۴۷۹ تا ۱۴۵۸ پیش از میلاد بر مصر حکومت می کرده است. این بنا که از آثار تاریخی مصر باستان به شمار می رود دارای ساختاری پیچیده بوده و توسط سنموت (Senemut) که معمار سلطنتی هاتشپسوت بوده طراحی شده به گونه ای که بتواند پس از مرگ او و به افتخار آمون تبدیل به محلی برای عبادت گردد. این نیایشگاه به صورت صخره ای ساخته شده و با یک شیبی به سوی بالا حرکت می کند. بنا از سه تراس لایه تشکیل شده که ۳۰ متر ارتفاع خواهند گرفت. این تراس ها توسط رمپ های طولانی شیبدار به یکدیگر متصل شده و اطراف آن ها را باغ ها احاطه می کرده اند.

آثار تاریخی مصر باستان

نیایشگاه هاتشپسوت

هرم خمیده | Bent Pyramid

هرم خمیده که در دهشور (Dahshur) واقع شده، دومین هرمی است که توسط فرعون اسنفرو ساخته شده است. به شکل مرموزی این بنا از سطح بیابان با زاویه ۵۵ درجه آغاز شده و سپس به طور ناگهانی زاویه آن به کمی بیش از ۴۳ درجه می رسد. یکی از نظریه ها این می باشد که با توجه به شیب زیاد زاویه اصلی، وزن اضافه شده در بالای گذرگاه ها و اتاق های داخلی بالا رفته و سازندگان را مجبور کرده است تا زاویه کمتری را برای آن در نظر بگیرند. این بنا تنها هرم مصر می باشد که پوشش سنگ آهک جلا خورده بیرونی آن همچنان تا حد زیادی دست نخورده باقی مانده است.


هرم خمیده

هرم پلکانی جوزر | Step Pyramid of Djoser

هرم پلکانی جوزر که در ناحیه ساقره واقع شده است اولین و نخستین هرم ساخته شده توسط مصریان باستانی می باشد. این بنا که از آثار تاریخی مصر باستان می باشد در قرن ۲۷ پیش از میلاد برای تدفین فرعون جوزر توسط وزیر او ایمهوتپ (Imhotep) ساخته شده است. این بنای تاریخی بر اساس سنت مرسوم به صورت مسطح ساخته شده بود اما پس از آنکه حکومت جوزرها به پایان رسید، این مقبره از طریق ۶ پله ارتقا یافته و ارتفاع آن تا ۶۴ متر افزایش یافت. همانطور که در مقبره های قبل از ماستابا وجود داشته است، تالارهای تدفین در این هرم پلکانی نیز در زیرزمین و در میان تونل های پر پیچ و خم پنهان شده است.


هرم پلکانی جوزر

نیایشگاه لاکسور | Luxor Temple

نیایشگاه لاکسور در ساحل شرقی رود نیل و در شهر باستانی تبس (Thebes) واقع شده است. این بنا در حدود ۱۴۰۰ سال پیش از میلاد و در طول دوران پادشاهی جدید تاسیس شده است. این نیایشگاه به سه مورد از خدایان مصری به نام های آمون (Amun) و موت (Mut) و چانز (Chons) اختصاص یافته است. این نیایشگاه باستانی مرکز جشنواره اوپت به عنوان یکی از مهمترین جشنواره های تبس بوده است. در طول این جشنواره سالانه مجسمه این سه معبود در امتداد مسیر ابوالهول تا عبادتگاه های دوقولو به حرکت در می آمدند.


نیایشگاه لاکسور

مجسمه ابوالهول | Great Sphinx

مجسمه ابوالهول بزرگ یکی از بزرگترین و قدیمی ترین آثار تاریخی مصر باستان و همچنین جهان بوده که در فلات گیزا واقع شده است. البته که واقعیت هایی در مورد این بنای تاریخی وجود داشته که همچنان مورد بحث می باشد، مانند مدل چهره، زمانی که ساخته شده و همچنین اینکه توسط چه کسی ساخته شده است. این بنا بزرگترین مجسمه یکپارچه ساخته شده در جهان می باشد، هرچند که به طور قابل توجهی از اهرام اطراف آن کوچکتر است. علیرغم شواهد و نظریات متضادی که در طول سال ها وجود داشته است، دیدگاه سنتی که توسط مصر شناسان مدرن مطرح می گردد نشان از این دارد که این مجسمه حدود ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد توسط فرعون خافره که احتمالا سازنده هرم دوم در گیزا نیز می باشد ساخته شده است.


مجسمه ابوالهول

هرم قرمز | Red Pyramid

هرم قرمز که از مهمترین آثار تاریخی مصر باستان می باشد توسط فرعون اسنفرو (Sneferu) ساخته شده و اولین تلاش موفق در جهان برای ساخت یک هرم با وجود صاف می باشد. این هرم با ۱۰۴ متر ارتفاع به عنوان چهارمین هرم بلند در مصر شناخته می شود. آن چیزی که امروزه باعث شده تا هرم قرمز برجسته باشد این است که جمعیت بسیار کمتری در مقایسه با فلات گیزا در این منطقه بوده و همچنین در مقایسه با سایر هرم ها دسترسی به بخش های داخلی ان از نظارت و کنترل کمتری برخوردار می باشد.


هرم قرمز

دره پادشاهان | Valley of the Kings

دره پادشاهان یکی از دره های مصر بوده که به مدت ۵۰۰ سال از قرن شانزدهم تا یازدهم پیش از میلاد مقبره هایی برای پادشاهان و نجیب زاده ها در دوره پادشاهی جدید ساخته شده است. این دره شامل ۶۳ مقبره بوده که می توان آرامگاه هایی از یک گودال ساده تا ساختارهای پیچیده با بیش از ۱۲۰ اتاق را در آن مشاهده کرد. مقبره های سلطنتی با صحنه هایی از اساطیر مصری تزیین شده و همچنین تصاویری از آیین های مذهبی و مراسم تشییع در آن دوره را نشان می دهند. به نظر می رسد که تمام مقبره ها در همان دوران باستان یاز شده و اشیاء قیمتی درون آن ها سرقت شده اند. تنها مقبره معروف توتانخامون (Tutankhamun) از بدترین بدبختی های این گورستان نجات یافته است.